Dla rodziców

---

Substancje psychoaktywne a świadmość rodziców

 

Co powinni wiedzieć rodzice, i co powinni robić,

aby chronić dziecko przed narkotykami

 

1. Okres dorastania jest najtrudniejszym okresem w życiu człowieka.

Jest to okres:

- buntu,

- przekory,

- nadmiernego krytycyzmu wobec dorosłych,

- zmienności nastrojów.

2. Nastolatek chce być wolny i niezależny, chce poczuć się dorosłym.

Z rozdrażnieniem reaguje na wszelkie obowiązki i ograniczenia.

3. Ma silna potrzebę przynależności do grupy rówieśniczej, akceptacji.

Akceptacji szuka w rodzinie, w szkole, w grupie o wspólnych

zainteresowaniach. Jeśli one zawiodły, szukanie akceptacji może znaleźć

swoje miejsce w grupie osób podejmujących różne zachowania ryzykowne.

4. Duży wpływ na podejmowanie tych zachowań ma obawa przed wypadnięciem

z towarzystwa.

Jeśli w grupie zaczyna używać się np. środki odurzające, muszą to robić

wszyscy. Nawet kiedy nie mają na to ochoty, podejmują te działania w obawie

przed odrzuceniem, wyśmianiem, by nie zostać samotnym.

5. Nie wszyscy niestety potrafią powiedzieć NIE.

Zdarza się, że dzieci sięgają po środki odurzające, także dlatego, że:

Szukają nowych wrażeń. Biorą więc, by zaspokoić ciekawość, sprawdzić jak to jest na „haju”. Chcą się w ten sposób obronić przed problemami i negatywnymi uczuciami, szukają rozluźnienia.

Narkotyk dodaje im pewności siebie i tylko pozornie chroni przed

problemami i negatywnymi uczuciami. Tak więc, właśnie w okresie dorastania dziecko jest najbardziej podatne na wpływy rówieśników, także te negatywne.

Narkotyki stały się dostępne wszędzie: w szkole, na ulicy, w dyskotece. Wcześniej czy później kontakt z nimi może się przydarzyć każdemu dziecku, także Twojemu. Stanowią realne niebezpieczeństwo, nawet jeśli dziś myślisz sobie: „Mój syn, moja córka nigdy tego nie zrobi...”.

Powinieneś jednak zdawać sobie sprawę, że wiele zależy od Ciebie. To właśnie Ty możesz mieć ogromny wpływ na to, czy Twoje dziecko sięgnie po środki odurzające.

Co powinieneś wiedzieć ?

Często dzieci wiedzą na temat narkotyków dużo więcej od nas, rodziców. Przeważnie jednak ich informacje wynikają z mitów krążących wśród młodzieży i nie są prawdziwe. Jeśli chcesz być dla dziecka autorytetem i partnerem podczas rozmów na ten temat, powinieneś:

• wykazać się rzetelną wiedzą na temat środków odurzających, aby umieć obalić fałszywe przekonania, jakie Twoje dziecko posiada na temat narkotyków;

• nauczyć się rozpoznawać sygnały ostrzegawcze, wskazujące na zażywanie środków odurzających.

Co można zrobić, aby zapobiegać?

Dbaj o dobry kontakt z dzieckiem. Powinieneś jak najczęściej:

• okazywać dziecku ciepło i czułość;

• rozmawiać, nie unikać trudnych tematów;

• słuchać uważnie i nie lekceważyć jego problemów, służyć radą;

• nie oceniać i nie porównywać z innymi;

• nie wyśmiewać, nie krytykować, nie stawiać zbyt wysokich wymagań

• doceniać starania i chwalić postępy;

• pomagać uwierzyć w siebie, uczyć podstawowych wartości;

• poznawać przyjaciół swojego dziecka;

• zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko;

• wyrażać zdecydowanie negatywną postawę wobec narkotyków.

Sygnały ostrzegawcze, czyli na co należy zwrócić uwagę

Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosłymi. Wszelkie niepokojące zmiany będzie Ci na pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry kontakt, wiele ze sobą rozmawiacie i dużo czasu spędzacie razem. Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy traktować równie poważnie i starać się pomóc dziecku je rozwiązać.

Zmiany w zachowaniu

• nagłe zmiany nastroju i aktywności, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałością;

• nadmierny apetyt lub brak apetytu;

• spadek zainteresowań ulubionymi zajęciami;

• pogorszenie się ocen, wagary, konflikty z nauczycielami;

• izolowanie się od innych domowników, zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów;

• częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza;

• wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków;

• bunt, łamanie ustalonych zasad, napady złości, agresja;

• nagła zmiana grona przyjaciół na innych, zwłaszcza na starszych od siebie;

• niewytłumaczone spóźnienia, późne powroty lub też noce poza domem;

• kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu;

• tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne, nagłe wyjścia.

Zmiany w wyglądzie zewnętrznym

• nowy styl ubierania;

• spadek ciężaru ciała, częste przeziębienia, przewlekły katar, krwawienie z nosa, bóle różnych części ciała, zaburzenia pamięci oraz toku myślenia;

• przekrwione oczy, zwężone lub rozszerzone źrenice;

• bełkotliwa, niewyraźna mowa;

• słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, zapach alkoholu, nikotyny, chemikaliów;

• brak zainteresowania swoim wyglądem i nie przestrzeganie zasad higieny.

Narkotyki lub przybory do ich używania

• fifki, fajki, bibułki papierosowe;

• małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem;

• kawałki opalonej folii aluminiowej;

• białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorami;

• leki bez recept;

• tuby, słoiki, foliowe torby z klejem;

• igły, strzykawki.

Im głębsza faza uzależnienia, tym objawy choroby są bardziej widoczne, wynikają z utraty kontroli nad braniem środków odurzających. Wzrasta ryzyko przedawkowania i śmierci.

Co zrobić, gdy dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami ?

Może się zdarzyć, że mimo Twoich najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, Twoje dziecko sięgnie po narkotyki.

Nie możesz wtedy:

• wpadać w panikę i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, kiedy jest ono pod wpływem środka odurzającego;

• udawać, że to nie prawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dziecku;

• usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w sobie lub np. złym towarzystwie;

• wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i, że samo sobie poradzi z tym problemem;

• nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np. pisać usprawiedliwień nieobecności w szkole spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków odurzających, spłacać długów dziecka;

• poddawać się!

Musisz koniecznie

• wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać;

• zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki, czy powody nie są związane

z sytuacją w waszej rodzinie - jeśli tak pomyśl, co można zmienić;

• działać! - nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże, szukać pomocy specjalistów;

• wspólnie ze specjalistą i z dzieckiem ustalić reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegać;

• stosować zasadę "ograniczonego zaufania" - starać się zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko.

To trudny problem dla całej rodziny, dlatego szukaj pomocy także dla siebie i bliskich. Skorzystajcie z pomocy terapeuty, a także z doświadczeń innych rodzin, które miały podobne problemy.